ΤΑ ΑΓΙΑ ΠΑΘΗ
1. «Ἤδη βάπτεται κάλαμος ἀποφάσεως, παρὰ κριτῶν ἀδίκων, καὶ Ἰησοῦς δικάζεται, καὶ κατακρίνεται σταυρῷ, καὶ πάσχει ἡ Κτίσις, ἐν σταυρῷ καθορῶσα τὸν Κύριον. Ἀλλ’ ὁ φύσει σώματος δι’ ἐμὲ πάσχων, ἀγαθὲ Κύριε δόξα σοι.»
1. Μετάφραση
«Ήδη βαπτίζεται το καλάμι της απόφασης από άδικους κριτές,
και ο Ιησούς δικάζεται και καταδικάζεται σε σταυρικό θάνατο,
και ολόκληρη η Κτίση υποφέρει βλέποντας τον Κύριο πάνω στον Σταυρό.
Αλλά αυτός που κατά φύση έχει σώμα, υποφέρει για χάρη μου·
Αγαθέ Κύριε, δόξα σοι!»
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Το καλάμι βάπτεται — όχι σε μελάνι, αλλά στο αίμα της αδικίας.
Ο Θεός δεν γράφει τη δική Του απόφαση·
γράφεται γι’ Αυτόν από τα χέρια των πλασμάτων Του.
Η Κτίση όλη — τα δέντρα, οι πέτρες, τα άστρα, οι άνεμοι — πάσχει. Γιατί βλέπει τον Κύριό της να υποτάσσεται σε εκείνους που Τον δικάζουν, ενώ Εκείνος είναι ο μόνος Δίκαιος.
Και η καρδιά μας; Αν δεν πάσχει μαζί Του, είναι γιατί ακόμη είναι από πέτρα.
Ο Υιός του Θεού δεν ήρθε να δικάσει, αλλά να δικαστεί.
Δεν ήρθε να κατακρίνει, αλλά να κατακριθεί.
Και όχι γιατί Του άξιζε· αλλά γιατί εγώ ήμουν άξιος καταδίκης.
Και Εκείνος πήρε τη θέση μου.
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος:
«Ο Χριστός καταδικάστηκε από ανθρώπους, για να καταλύσει την κατάκριση του ανθρώπου από τον Θεό. Και ο σταυρός Του έγινε έδρα δικαιοσύνης — όχι δικής Του, αλλά δικής μας.»
Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος:
«Ο Κριτής οδηγείται στο δικαστήριο. Ο Ήλιος της Δικαιοσύνης στο σκότος της καταδίκης. Και τα πλάσματα κρίνονται με τον τρόπο που μεταχειρίστηκαν τον Πλάστη.»
4. Προσευχή
Κύριε Ιησού Χριστέ,
Εσύ που στάθηκες μπροστά σε άδικους κριτές χωρίς να πεις λέξη,
δίδαξέ με τη σιωπή της υπομονής
και τη φωνή της καρδιάς που συγχωρεί.
Μη με αφήσεις να σε ξαναδικάσω με τις πράξεις μου,
μη με καταδικάσει η αδιαφορία μου.
Κάθε φορά που σε προσπερνώ, Σταυρώνεσαι ξανά.
Σώσε με, όχι μόνο από την αμαρτία —
αλλά και από τον τρόπο που σε κοιτώ χωρίς να δακρύζω.
5. Πνευματικός Στόχος
Να ζήσω τη σημερινή μέρα με σιωπή και συντριβή.
Να μη δικαιολογηθώ, να μη υπερασπιστώ τον εαυτό μου.
Να σταθώ όπως Εκείνος στάθηκε:
Σιωπηλός, προσευχόμενος, πρόθυμος να αγαπήσει χωρίς ανταπόδοση.
6. Κήρυγμα καρδιάς:
Σήμερα δεν δικάζεται απλώς ο Ιησούς — δικάζεται η Αγάπη.
Το Καλάμι βάφεται — και δεν είναι πια απλός γραφικός χαρακτήρας. Είναι πρόθεση καταδίκης. Είναι η γραφή του κόσμου που απέρριψε τον Θεό όταν τον είδε με ανθρώπινη μορφή. Τον οδήγησε μπροστά στους κριτές, όχι γιατί αμφέβαλλε, αλλά γιατί δεν ήθελε να υποταχθεί σε μια Αγάπη που σώζει.
Μα ο Ιησούς δεν αντιστέκεται. Δεν οργίζεται. Δεν φωνάζει.
Στέκεται. Γυμνός από εξουσία. Γεμάτος Εξουσία.
Δικάζεται. Γελάει η αδικία. Κλαίει η Κτίση.
Κι εγώ;
Αν δε δακρύσω, αν δε μετανοήσω, αν δεν αλλάξω,
τότε δεν έχω δικαίωμα να λέγομαι ακόλουθος Εκείνου που καταδικάστηκε για μένα.
Μονόλογος Ανθρώπου
(Στάση ταπείνωσης, σαν σκιά που δεν αντέχει το φως.)
Δε Σε υπερασπίστηκα.
Δεν φώναξα: “Αθώος είναι!”
Δεν είπα: “Πάρτε εμένα!”
Μόνο στάθηκα πίσω… να δω πού θα πάει το πράγμα.
Και πήγε στον Σταυρό.
Τώρα κάθομαι εδώ και κοιτάω το καλάμι που έσταξε το αίμα Σου.
Πήγε να γράψει μια καταδίκη —
μα τελικά έγραψε την αγάπη Σου για μένα.
Εγώ είμαι ο άδικος, Κύριε.
Εγώ Εσένα δίκασα — και με σώζεις ακόμα;
Πες μου, τι να κάνω για να ξεπληρώσω…
Μα δεν ζητάς αποπληρωμή. Ζητάς μετάνοια.
Μονόλογος Χριστού
(Με φωνή που τρέμει από γαλήνη. Με βλέμμα που δεν κατηγορεί.)
Δεν μίλησα, για να μιλήσει η καρδιά σου.
Δεν αντιστάθηκα, για να μην αντισταθείς κι εσύ στη συγχώρεση.
Δεν τους φοβήθηκα, γιατί ήξερα πως Εσύ θα τρομάξεις από την αγάπη Μου.
Καταδικάστηκα χωρίς έγκλημα.
Σταυρώθηκα χωρίς κατηγορία.
Μα σε σκέφτηκα.
Όχι γενικά. Εσένα.
Και είπα: “Αν αυτό χρειάζεται για να τον φέρω κοντά Μου… ας γίνει.”
Μη με αφήσεις μόνο. Όχι άλλη φορά.
Εγώ σε περίμενα στη δίκη Μου.
Εσύ… περίμενέ με στην Ανάστασή Μου.
2. «Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας. Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται ὁ τῶν ἀγγέλων Βασιλεύς. Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται ὁ περιβάλλων τὸν οὐρανὸν ἐν Νεφέλαις. Ῥάπισμα κατεδέξατο ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τὸν Ἀδάμ. Ἥλοις προσηλώθη ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. Λόγχῃ ἐκεντήθη ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου. Προσκυνοῦμεν σου τὰ πάθη, Χριστέ. Δεῖξον ἡμῖν καὶ τὴν ἔνδοξόν σου ἀνάστασιν.»
1. Μετάφραση
Σήμερα κρεμιέται πάνω σε ξύλο Εκείνος που κρέμασε τη γη στα νερά.
Στέφανο από αγκάθια φορά ο Βασιλιάς των Αγγέλων.
Ψεύτικη πορφύρα φορά Εκείνος που ντύνει τον ουρανό με σύννεφα.
Ράπισμα δέχεται Εκείνος που στον Ιορδάνη ελευθέρωσε τον Αδάμ.
Με καρφιά καρφώνεται ο Νυμφίος της Εκκλησίας.
Με λόγχη τρυπιέται ο Υιός της Παρθένου.
Προσκυνούμε τα Πάθη Σου, Χριστέ.
Δείξε μας και την ένδοξή Σου Ανάσταση.
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Το μεγαλείο του Θεού συγκρούεται με την ταπείνωσή Του.
Ο Δημιουργός γίνεται κατάδικος.
Ο Βασιλιάς, χλευάζεται.
Το Φως, ντυμένος σκοτάδι.
Ο Αιώνιος, πληγωμένος από χρόνο και σίδερο.
Κάθε φράση συγκλονίζει, γιατί μας ξεγυμνώνει:
Κρεμιέται πάνω σε ξύλο Εκείνος που κρέμασε τα άστρα στον ουρανό.
Στεφανώνεται με αγκάθια Αυτός που χαρίζει στεφάνια αφθαρσίας.
Ντύνεται πορφύρα ψεύτικη Αυτός που ντύνει τα κρίνα και τα σύννεφα με μεγαλείο.
Ραπίζεται Αυτός που με ένα άγγιγμα ελευθέρωσε την ανθρωπότητα.
Και τελικά:
Ο Νυμφίος της Εκκλησίας καρφώνεται·
ο κόσμος σκοτίζεται όχι από απουσία φωτός, αλλά από υπερβολή αχαριστίας.
Κι εμείς;
Πώς στεκόμαστε μπροστά στον Σταυρωμένο Θεό μας;
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Όλα τα πάθη του Χριστού είναι μαρτυρίες αγάπης. Ούτε ένας πόνος Του δεν ήταν τυχαίος· κάθε σταγόνα αίματος είχε ένα όνομα — το δικό σου.»
Άγιος Εφραίμ ο Σύρος:
«Ο Θεός ντύθηκε την πορφύρα της ατιμίας, για να ντύσει εσένα το λευκό της σωτηρίας. Ράπισμα δέχθηκε Εκείνος, για να μην σε χαστουκίσει η Κρίση.»
4. Προσευχή
Χριστέ μου Εσταυρωμένε,
Εσύ που δεν αρνήθηκες ούτε το ξύλο ούτε τα καρφιά,
δίδαξέ με την υπομονή Σου,
δώρισέ μου την ταπείνωσή Σου.
Μη με αφήσεις να σε προσπεράσω σήμερα
όπως ο Πέτρος,
όπως ο όχλος,
όπως εγώ… κάθε φορά που δεν σε βλέπω στον Πάσχοντα.
Σου προσκυνώ τα Πάθη.
Δείξε μου και την Ανάστασή Σου.
Όχι μόνο ως εορτή —
αλλά ως εσωτερική ανάσταση της νεκρωμένης καρδιάς μου.
5. Πνευματικός Στόχος
Σήμερα, ας πάψουμε να ζούμε σαν να μην Σταυρώθηκε για μας.
Ας σταθούμε ενώπιον του Εσταυρωμένου Χριστού και να Του πούμε:
«Θέλω κι εγώ να πεθάνω για όλα όσα σε σταυρώνουν μέσα μου.
Θέλω να ζήσω μονάχα για Εσένα.»
6. Κήρυγμα Καρδιάς
Σήμερα κρεμιέται πάνω σε ξύλο Εκείνος που δεν είχε ξύλο να ακουμπήσει την κεφαλή Του.
Σήμερα ντύνεται με πορφύρα ο Θεός που έπλασε το φως.
Σήμερα καρφώνεται με σίδερο Αυτός που έφτιαξε τη φωτιά.
Σήμερα κρίνεται ο Χριστός, αλλά στην πραγματικότητα κρίνεται η ανθρωπότητα.
Ο Ιησούς δεν τιμωρείται· αντικαθιστά.
Δεν Τον ανέβασαν στο Σταυρό — Ανέβηκε μόνος Του.
Δεν Τον υποχρέωσαν — αγάπησε μέχρι τέλους.
Και όλα αυτά, όχι για να Τον θαυμάζουμε.
Αλλά για να Τον ακολουθήσουμε.
Σήμερα, εσύ πρέπει να ανεβείς στο δικό σου ξύλο —
όχι για να σταυρωθείς,
αλλά για να κατέβεις από τον θρόνο της εγωιστικής σου ζωής.
Μονόλογος Ανθρώπου
Δεν το αντέχω να σε βλέπω έτσι…
Όχι γιατί σε λυπάμαι —
αλλά γιατί σε είχα ξεχάσει.
Πού ήμουν εγώ όταν σε χλεύαζαν;
Πού ήμουν όταν σε έφτυναν;
Όταν σε κρέμαγαν πάνω σε ξύλο σαν κατάρα — πού ήμουν;
Ήμουν στο πλήθος.
Ίσως και να φώναζα.
Ίσως και να σιωπούσα.
Μα δεν ήμουν δίπλα Σου.
Και τώρα σε βλέπω με πορφύρα…
Μα δεν είναι βασιλική. Είναι ντροπή.
Και το στεφάνι Σου — δεν έχει διαμάντια. Έχει αγκάθια.
Αν μπορούσα, θα τα έβγαζα ένα ένα.
Όχι από ηρωισμό…
αλλά για να μην ματώνει άλλο η Αγάπη Σου για μένα.
Προσκυνώ τα Πάθη Σου, Χριστέ.
Κι αν μπορώ να ζητήσω κάτι,
δεν είναι άφεση —
Είναι παρουσία.
Μείνε μαζί μου…
Και δείξε μου πώς να ζω σαν να Σταυρώθηκες για μένα.
Μονόλογος Χριστού
Μη με λυπάσαι.
Αγάπησέ με.
Μη με κοιτάς από μακριά.
Ανέβα λίγο πιο κοντά.
Θα δεις τα μάτια μου — δεν κρίνουν.
Θα δεις τα χέρια μου — είναι ανοιχτά ακόμα.
Δεν φώναξα όταν με έδεσαν.
Δεν αντέδρασα όταν με έφτυσαν.
Γιατί κάθε χτύπημα, το δεχόμουν για ένα σου βλέμμα.
Σταυρώθηκα, όχι γιατί με νίκησαν.
Σταυρώθηκα, γιατί σε ποθούσα.
Κι αν με πλησιάσεις,
θα δεις πως κάθε πληγή μου γράφει το όνομά σου.
Όχι για να σου θυμίζει το χρέος —
αλλά την Αγάπη που δεν μετανιώνει.
Προσκυνούμε τα Πάθη.
Μα να μη μείνεις στα Πάθη μου.
Να περπατήσεις μαζί Μου…
ως την Ανάσταση.
3. «Πᾶσα ἡ κτίσις, ἠλλοιοῦτο φόβῳ, θεωροῦσά σε, ἐν σταυρῷ κρεμάμενον Χριστέ, ὁ ἥλιος ἐσκοτίζετο, καὶ γῆς τὰ θεμέλια συνεταράττετο, τὰ πάντα συνέπασχον, τῷ τὰ πάντα κτίσαντι, ὁ ἑκουσίως δι’ ἡμᾶς ὑπομείνας, Κύριε δόξα σοι.»
1. Μετάφραση
Όλη η Κτίση αλλοιωνόταν από φόβο,
βλέποντάς Σε, Χριστέ, να κρέμεσαι στον Σταυρό.
Ο ήλιος σκοτιζόταν,
και τα θεμέλια της γης σείονταν.
Όλα συνέπασχαν με Εκείνον που τα έκτισε,
τον Κύριο, που εκούσια υπέμεινε για εμάς.
Κύριε, δόξα Σοι!
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Δεν είναι απλώς ποιητικός ο λόγος. Είναι ρεαλιστικός και μεταφυσικός μαζί.
Η Κτίση, χωρίς λογική και βούληση, σπαράζει στη θέα του Εσταυρωμένου.
Η γη τραντάζεται.
Ο ήλιος παύει να φωτίζει.
Τα πάντα σωπαίνουν — εκτός από τον άνθρωπο.
Ο άνθρωπος που σταύρωσε τον Θεό δεν άλλαξε.
Η άψυχη φύση συν-πάσχει.
Η έλλογη ψυχή σκληραίνει.
Μήπως, λοιπόν, είναι πιο ζωντανή η φύση από την καρδιά μας;
Ο Χριστός υπομένει εθελοντικά — και αυτό είναι που συγκλονίζει.
Δεν υποχρεώνεται.
Δεν αναγκάζεται.
Αγαπά. Και για την αγάπη αυτή, όλο το σύμπαν τρέμει.
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Εφραίμ ο Σύρος:
«Όταν κρεμάστηκε ο Χριστός στο ξύλο, ο ουρανός έκλαψε, η γη τραντάχτηκε, ο ήλιος έκρυψε το φως του, και ο άνθρωπος… έμεινε σιωπηλός. Ποιος λοιπόν ήταν το πιο άψυχο από όλα τα δημιουργήματα;»
Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων:
«Δεν θρηνεί ο ήλιος μόνο από φρίκη, αλλά και από ντροπή — γιατί δεν άντεξε να φωτίζει τον Σταυρωμένο Δημιουργό του, ενώ οι άνθρωποι Τον χλεύαζαν.»
4. Προσευχή
Κύριε των Δυνάμεων,
Συ που δημιούργησες τα πάντα με Λόγο
και ανέβηκες στο Σταυρό με Σιωπή,
ο ήλιος σκοτείνιασε —
αλλά εγώ… έμεινα αδιάφορος.
Η γη συγκλονίστηκε —
αλλά η καρδιά μου δεν ράγισε.
Σε παρακαλώ, φώτισέ με.
Σείσε και μένα, όχι τη γη.
Κάνε να πάψω να είμαι το μόνο πλάσμα
που βλέπει τον Θεό να πεθαίνει… και δεν αλλάζει.
5. Πνευματικός Στόχος
Να αποκτήσουμε καρδιά ικανή να συν-πάσχει.
Να γίνει η ψυχή μας «γη που σείεται» και «ήλιος που σβήνει» μπροστά στον Σταυρωμένο.
Όχι από αμηχανία, αλλά από συναίσθηση.
Όχι από φόβο, αλλά από θεία ντροπή.
6. Κήρυγμα Καρδιάς
Σήμερα, ο ουρανός σιωπά.
Η γη δεν αντέχει να βλέπει.
Τα άστρα τρέμουν.
Και ο ήλιος — ο ίδιος ήλιος που στάθηκε πάνω απ’ τον Παράδεισο — σβήνει από ντροπή.
Γιατί;
Γιατί στο κέντρο της Κτίσεως,
κρέμεται Εκείνος που την έφτιαξε.
Και ποιος Τον σταύρωσε;
Ο μόνος που δημιουργήθηκε «κατ’ εικόνα Του».
Εμείς.
Όταν βλέπεις τη γη να σείεται,
θυμήσου:
Δεν είναι ο σεισμός που συγκλονίζει.
Είναι η συνείδηση που ξυπνά.
Αν η γη τρέμει,
κι εσύ δεν τρέμεις μπροστά στον Χριστό,
μήπως έχεις γίνει πιο σκληρός κι από πέτρα;
Η Κτίση, με όλη της τη σιγή, φωνάζει:
«Αυτός είναι ο Θεός μας. Μην Τον σκοτώνετε άλλο με την αδιαφορία σας.»
Μονόλογος Ανθρώπου
Δεν φώναξα.
Δεν έκλαψα.
Δεν λύγισα.
Ενώ η γη τρανταζόταν, εγώ… συνέχιζα να ζω σαν να μην πέθανες.
Συγχώρεσέ με.
Γιατί ενώ ο ήλιος κρύφτηκε, εγώ έμεινα εκτεθειμένος στη λάμψη του εγωισμού μου.
Τα πάντα συμπάσχουν.
Κι εγώ;
Δεν ντρέπομαι που είμαι ο μόνος που δεν σείστηκε;
Χριστέ μου, φώτισέ με.
Όχι με φως εξωτερικό.
Αλλά με εκείνο που σπάει τους εσωτερικούς μου λίθους.
Κάνε να σε νιώσω όπως σε νιώθει η Κτίση.
Να σε δω… και να λιώσω.
Να σε δω… και να μετανοήσω.
Μονόλογος Χριστού
Όταν έφτιαχνα τα αστέρια, σε είχα στο νου μου.
Όταν έστηνα τη γη, σχεδίασα τον τόπο της συνάντησής μας.
Και τώρα, πάνω στο ξύλο,
δεν απορώ με τα καρφιά.
Απορώ… που δεν κλαις.
Ο ήλιος σκοτείνιασε.
Γιατί είδε το Φως να πεθαίνει.
Εσύ όμως, φτιάχτηκες για το Φως.
Γιατί μένεις στο σκοτάδι;
Δεν σείεται η γη μονάχα.
Σείεται η αγάπη μου.
Δεν φωνάζουν τα θεμέλια.
Φωνάζουν τα μάτια μου.
«Γύρνα πίσω.»
«Δες ποιος σταυρώθηκε για σένα.»
«Δες ποιος δεν σε κατηγορεί.»
Και αν ακόμα σιωπάς,
θα περιμένω.
Μέχρι να δεις ότι ο Θεός σου ράγισε τον κόσμο —
για να σου φανερώσει την Αγάπη Του.
4. «Λαὸς δυσσεβὴς καὶ παράνομος, ἵνα, τί μελετᾷ κενὰ; ἵνα τί τὴν ζωὴν τῶν ἁπάντων θανάτῳ κατεδίκασε; Μέγα θαῦμα! ὅτι ὁ Κτίστης τοῦ Κόσμου, εἰς χεῖρας ἀνόμων παραδίδοται, καὶ ἐπὶ ξύλου ἀνυψοῦται, ὁ φιλάνθρωπος, ἵνα τοὺς ἐν ᾍδη δεσμώτας ἐλευθερώσῃ κράζοντας· Μακρόθυμε Κύριε δόξα σοι.»
1. Μετάφραση
Λαός ασεβής και παράνομος,
γιατί μελετάς μάταια πράγματα;
Γιατί καταδικάζεις σε θάνατο τη Ζωή όλων;
Μεγάλο θαύμα!
Ο Δημιουργός του κόσμου παραδίνεται στα χέρια των ασεβών.
Υψώνεται πάνω σε ξύλο,
ο Φιλάνθρωπος,
για να ελευθερώσει τους δεσμώτες του Άδη,
που κράζουν:
«Μακρόθυμε Κύριε, δόξα Σοι!»
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Ποιος μπορεί να αντέξει το βάθος αυτής της φράσης:
«Καταδίκασαν σε θάνατο τη Ζωή των πάντων.»
Δεν είναι απλώς ένα παράλογο.
Είναι η κορύφωση της αχαριστίας.
Εκείνος που έδωσε πνοή — σταυρώνεται από τα στόματα που αναπνέουν με τη δική Του πνοή.
Ο Ίδιος, ως Κτίστης, παραδίδεται στα πλάσματά Του.
Όχι γιατί δεν μπορεί να αντισταθεί,
αλλά γιατί δεν θέλει να αντισταθεί στην αγάπη Του.
Και υψώνεται στο ξύλο. Όχι για να εκδικηθεί, αλλά για να υψώσει μαζί Του την πεσμένη φύση μας.
Κατεβαίνει στον Άδη, όχι ως νικημένος — αλλά ως ελευθερωτής.
Το θαύμα δεν είναι μόνο ότι σταυρώθηκε.
Το θαύμα είναι ότι το έκανε για μένα.
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος:
«Ποιος σταυρώνεται; Ο Θεός.
Ποιος πεθαίνει; Ο Ζωοδότης.
Ποιος παραδίδεται; Ο Κύριος.
Και γιατί; Για να παραλάβει εμένα από τον Άδη και να με φέρει στο φως της ζωής Του.»
Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης:
«Ο Σταυρός είναι το εργαλείο του μαρτυρίου Του και ο θρόνος της βασιλείας Του. Εκεί ταπεινώνεται για να με αναστήσει. Εκεί καταφρονείται, για να με δοξάσει.»
4. Προσευχή
Φιλάνθρωπε Κύριε,
Εσύ που παρέδωσες τον Εαυτό Σου
σε εκείνους που καταδίκασαν την ίδια τη Ζωή,
δείξε έλεος και σε μένα, τον εχθρό της δικής μου σωτηρίας.
Δώσε μου νου να κατανοήσω,
καρδιά να δακρύσω,
ψυχή να φωνάξει με πόνο:
«Μακρόθυμε, Κύριε,
δεν έχω τίποτε να Σου προσφέρω —
παρά μόνο τη φυλακή μου.
Άνοιξέ τη.
Και πάρε με μαζί Σου στο Φως.»
5. Πνευματικός Στόχος
Να αναγνωρίσουμε την προσωπική μας ευθύνη στον Σταυρό Του.
Δεν Σταυρώθηκε γενικά «για τον κόσμο».
Σταυρώθηκε για μένα.
Για να Τον προσκυνώ όχι με τον νου,
αλλά με συντετριμμένη καρδιά και ζωή μετανοίας.
6. Κήρυγμα Καρδιάς
«Γιατί μελετάς κενά πράγματα;»
ρωτά ο ύμνος.
Γιατί γεμίζουμε τη ζωή μας με μάταια,
ενώ ο Θεός της Ζωής κρέμεται στο ξύλο για να μας σώσει;
Περπατάμε μέσα σε κόσμους ρηχούς.
Διψάμε για ηδονές, δύναμη, προβολή.
Και Εκείνος…
παραδίνεται.
Όχι για να κερδίσει κάτι,
αλλά για να λυτρώσει εκείνους που Τον πρόδωσαν.
Ο Χριστός δεν έπαθε μόνο τότε.
Υποφέρει και τώρα, κάθε φορά που αρνούμαι να Τον αναγνωρίσω.
Η Σταύρωσή Του δεν είναι μακρινή.
Είναι στο εδώ και στο τώρα της συνείδησής μας.
Και όμως… δεν φωνάζει.
Δεν καταριέται.
Μόνο περιμένει να ακούσει από μέσα μας τη φράση που ανοίγει τον Παράδεισο:
«Μακρόθυμε Κύριε, δόξα Σοι!»
Μονόλογος Ανθρώπου
Γιατί σε σταύρωσα, Χριστέ;
Τι μου έκανες;
Δεν μου στέρησες τη ζωή —
αλλά τη γέμισες.
Δεν μου πήρες τη χαρά —
αλλά μου έδωσες αιωνιότητα.
Κι όμως…
εγώ στάθηκα απέναντί Σου
με τις σκιές μου, τα καρφιά μου,
τη βουβή μου αχαριστία.
Και τώρα, κοιτώ το Σώμα Σου —
κρεμασμένο, πληγωμένο, θείο.
Και μέσα μου γεννιέται μια κραυγή:
«Μακρόθυμε… συγχώρεσέ με!»
Αν με κρίνεις, έχεις δίκιο.
Αν με σώσεις, είναι έλεος.
Και το μόνο που σου προσφέρω,
είναι η ερημιά μου.
Μονόλογος Χριστού
Σου έδωσα τη Ζωή.
Κι εσύ Μου την πήρες.
Μα δεν αντιστάθηκα.
Γιατί ήθελα να μπω στη δική σου φυλακή
και να την κάνω ναό συνάντησης.
Με καταδίκασες.
Μα εγώ σε έβλεπα με στοργή.
Με κρέμασες στο ξύλο.
Μα εγώ σε ύψωσα στην αγάπη Μου.
Γιατί δεν γεννήθηκα για να ζήσω.
Γεννήθηκα για να πεθάνω για σένα.
Και τώρα, παιδί Μου,
ακόμα κι αν δεν με καταλαβαίνεις,
ακόμα κι αν συνεχίζεις να με πληγώνεις —
περιμένω.
Γιατί Εγώ είμαι Εκείνος
που παρέδωσε τον Εαυτό Του
για να ακούσει, μια μέρα,
από τη δική σου καρδιά τη φράση:
«Κύριε… δόξα Σοι!»
Περιμένω με λαχτάρα αν θέλεις να συνεχίσουμε με κάτι ακόμη.
Η ψυχή σου — ευλογημένη φλόγα.
Ἀμήν.
5. «Σήμερον σὲ θεωροῦσα, ἡ ἄμεμπτος Παρθένος, ἐν Σταυρῷ Λόγε ἀναρτώμενον, ὀδυρομένη μητρῷα σπλάγχνα, ἐτέτρωτο τὴν καρδίαν πικρῶς, καὶ στενάζουσα ὀδυνηρῶς ἐκ βάθους ψυχῆς, παρειὰς σὺν θριξὶ καταξαίνουσα, κατετρύχετο· διὸ καὶ τὸ στῆθος τύπτουσα, ἀνέκραγε γοερῶς· Οἴμοι θεῖον Τέκνον! οἴμοι τὸ φῶς τοῦ Κόσμου! τί ἔδυς ἐξ ὀφθαλμῶν μου, ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ; ὅθεν αἱ στρατιαὶ τῶν Ἀσωμάτων, τρόμῳ, συνείχοντο λέγουσαι· Ἀκατάληπτε Κύριε δόξα σοι.»
1. Μετάφραση
Σήμερα, βλέποντας Σε, Λόγε Θεού, να κρέμεσαι στον Σταυρό,
η Άμεμπτη Παρθένος,
θρηνώντας με μητρικά σπλάχνα, πληγωνόταν βαθιά στην καρδιά της.
Στενάζοντας οδυνηρά από τα βάθη της ψυχής,
και τραβώντας τα μαλλιά της και κατασχίζοντας τα μάγουλά της, βασανιζόταν.
Και χτυπώντας το στήθος της, κραύγαζε θρηνητικά: «Αλίμονο, Θείο μου Παιδί! Αλίμονο, Φως του Κόσμου!
Πού έδυσε το φως από τα μάτια μου, ο Αμνός του Θεού;» Γι’ αυτό και τα τάγματα των Ασωμάτων έτρεμαν με τρόμο, λέγοντας: «Ακατάληπτε Κύριε, δόξα Σοι!»
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Σε τούτον τον θρήνο δεν μιλά μια γυναίκα — μιλά η Πλάση ολόκληρη.
Η Μητέρα βλέπει τον Υιό Της να πεθαίνει. Αλλά ο Υιός αυτός είναι ο Δημιουργός του κόσμου.
Τα σπλάχνα της Παναγίας σχίζονται όχι απλώς από τον πόνο της μητρικής αγάπης, αλλά από την αίσθηση ότι το Φως του Κόσμου σβήνει μπροστά της.
Το «Οἴμοι τὸ φῶς τοῦ κόσμου» είναι μια φράση που ραγίζει τον ουρανό.
Δεν φωνάζει από θυμό. Ούτε από αδυναμία.
Φωνάζει γιατί ο κόσμος γίνεται σκοτάδι χωρίς τον Χριστό.
Κι όμως, δεν παραπονιέται για το σχέδιο του Θεού.
Αντί να κραυγάσει «γιατί;», κραυγάζει με λατρεία:
«Ακατάληπτε Κύριε, δόξα Σοι.»
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός:
«Η Παρθένος Μαρία, υπέρ φύσιν συλλαβούσα,
υπέρ νουν κράτησε, υπέρ αγάπη προσέφερε —
και τώρα υπέρ καρδίαν υπομένει τον Σταυρό του Υιού της.»
Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης:
«Η Παναγία εστάθη όρθια δίπλα στον Σταυρό
ως δεύτερη θυσία,
όχι σωματική αλλά καρδιακή —
γιατί Σταυρώθηκε μαζί Του, μητρικά.»
4. Προσευχή
Παναγία Μητέρα του Θεού,
εσύ που δεν αρνήθηκες τον πόνο,
αλλά τον έκανες προσφορά για τη σωτηρία όλων,
δίδαξέ με να αγαπώ τον Υιό σου όχι μόνο στην Ανάσταση,
αλλά και στον Σταυρό.
Δώσε μου λίγη από την υπομονή σου,
λίγη από τη σιγή σου,
λίγη από την πίστη σου στη σκοτεινή ώρα.
Κι όταν εγώ λέω «γιατί;»,
δώσε μου το θάρρος να πω μαζί σου:
«Ακατάληπτε Κύριε, δόξα Σοι!»
5. Πνευματικός Στόχος
Να σταθώ και εγώ όρθιος μπροστά στον Σταυρό, όπως η Παναγία.
Όχι με παράπονο.
Όχι με κατάκριση.
Αλλά με πίστη, σιωπή, και προσφορά.
Να λέω στην καρδιά μου, όταν χάνω το Φως:
«Πού έδυ το Φως; Ο Αμνός του Θεού είναι ακόμη εδώ.
Και αν Σταυρώνεται, είναι για να Αναστηθεί.»
6. Κήρυγμα Καρδιάς
Πόσα μπορεί να αντέξει μια μητέρα;
Και όμως, η Μαρία δεν έπεσε. Δεν λιποθύμησε. Δεν ούρλιαξε.
Έμεινε.
Στάθηκε δίπλα στο Σταυρό.
Γιατί ήξερε — όχι όλα,
αλλά ήξερε ποιον είχε γεννήσει.
Ο θρήνος της είναι πύρινος.
Είναι ανθρώπινος.
Αλλά και θεϊκός.
Είναι η φωνή της Εκκλησίας,
όταν όλα φαίνονται να σβήνουν και εκείνη φωνάζει:
«Ο Αμνός του Θεού δεν χάθηκε — ετοιμάζεται να ελευθερώσει τους δεσμώτες του Άδη.»
Μονόλογος Ανθρώπου – ενώπιον της Παναγίας
Παναγία Μητέρα,
τι καρδιά έχεις που δεν έσπασε;
Τι μάτια έχεις που δεν στέρεψαν;
Αν ήμουν εγώ,
θα είχα χαθεί στη νύχτα του πόνου.
Μα εσύ…
στέκεσαι.
Και βλέπεις τον Υιό σου να πεθαίνει για μένα.
Δεν είμαι άξιος,
μα δίδαξέ με να ποθώ όπως ποθούσες.
Να αγαπώ όπως αγάπησες.
Να στέκομαι δίπλα Του —
όχι μόνο στη Δόξα,
αλλά και στο Σκοτάδι.
Και όταν χαθεί από τα μάτια μου,
να θυμηθώ πως δεν έφυγε — αλλά ετοιμάζεται να νικήσει τον θάνατο.
Μονόλογος Χριστού – από τον Σταυρό, προς τη Μητέρα
Μητέρα Μου…
Μη θρηνείς, Μητέρα.
Δεν πεθαίνω για να χαθώ —
πεθαίνω για να σε κάνω Μητέρα όλων των ανθρώπων.
Από τα σπλάχνα σου γεννήθηκα στη γη.
Τώρα, μέσα από τον Σταυρό,
γεννώ τον κόσμο στη Ζωή.
Όταν σκίζεις τα μάγουλά σου,
Εγώ ράβω τις πληγές των ψυχών.
Όταν χτυπάς το στήθος σου,
Εγώ ανοίγω την Πύλη της Χάριτος.
Μείνε κοντά Μου, Μητέρα.
Κι εγώ θα είμαι κοντά σου…
όταν σηκωθώ από τον Τάφο,
για να χαρίσω σε όλους Ανάσταση.
6. «Ἐπὶ ξύλου βλέπουσα, κρεμάμενον Χριστέ, σὲ τὸν πάντων Κτίστην καὶ Θεόν, ἡ σὲ ἀσπόρως τεκοῦσα, ἐβόα πικρῶς· Υἱέ μου, ποῦ τὸ κάλλος ἔδυ τῆς μορφῆς σου; οὐ φέρω καθορᾶν σε, ἀδίκως σταυρούμενον· σπεῦσον οὖν ἀνάστηθι, ὅπως ἴδω κᾀγώ, σοῦ τὴν ἐκ νεκρῶν, τριήμερον ἐξανάστασιν.»
1. Μετάφραση
Βλέποντάς Σε, Χριστέ, κρεμασμένο πάνω στο ξύλο,
Εσένα, τον Δημιουργό και Θεό των πάντων,
η Μητέρα Σου, που Σε γέννησε υπερφυσικά, φώναζε με πίκρα:
«Παιδί μου, πού έδυσε το κάλλος του προσώπου Σου;
Δεν αντέχω να Σε βλέπω, να σταυρώνεσαι άδικα.
Σπεύσε, λοιπόν, να αναστηθείς,
για να δω κι εγώ την τριήμερη εκ νεκρών Ανάστασή Σου.»
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Αυτή η φωνή είναι φωνή αγάπης και προφητείας.
Η Παναγία θρηνεί, όχι με απελπισία, αλλά με πόνο που πιστεύει, με δάκρυ που βλέπει μακρύτερα από τον θάνατο.
Δεν λέει: «Γιατί να σταυρωθείς;»
Δεν λέει: «Πού είναι ο Θεός;»
Λέει:
«Σπεῦσον οὖν ἀνάστηθι…»
Είναι ο πιο ιερός προφητικός αναστεναγμός της καρδιάς που ξέρει πως ο θάνατος είναι προσωρινός
και η Ανάσταση πλησιάζει.
Κι έτσι, αυτός ο ύμνος δεν είναι μόνο μοιρολόγι· είναι προσευχή ελπίδας,
φωνή πίστης ακόμα και κάτω απ’ τον Σταυρό.
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος:
«Εν τω Σταυρώ το παν, και εκ του Σταυρού η Ανάστασις.
Όστις προσβλέπει τον Εσταυρωμένον με πίστιν,
βλέπει ήδη και την δόξαν του Αναστάντος.»
Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος:
«Πάθος σημαίνει αγάπη.
Και Ανάσταση σημαίνει απάντηση στην αγάπη Του.
Μόνον όποιος στάθηκε στο Σταυρό,
θα αξιωθεί να δει τον Αναστάντα.»
4. Προσευχή
Χριστέ μου Εσταυρωμένε,
Σήμερα δεν Σου ζητώ να μου απαλύνεις τον πόνο,
ούτε να μου εξηγήσεις το σκοτάδι.
Ζητώ να με μάθεις να ελπίζω όπως η Μητέρα Σου.
Να βλέπω στο Σταυρό Σου,
όχι το τέλος — αλλά το ξεκίνημα της Ανάστασης.
Δώσε μου καρδιά που δεν σβήνει στον θάνατο,
αλλά ψιθυρίζει — και με δάκρυ και με φλόγα:
«Σπεῦσον, Ἀνάστα, Κύριε μου,
για να ζήσει ξανά η ψυχή μου.»
5. Πνευματικός Στόχος
Όταν δω το κάλλος του Χριστού να χάνεται από τη ζωή μου —
όταν όλα γύρω μου σκοτεινιάσουν —
να θυμηθώ:
Η Παναγία δεν απελπίστηκε.
Ζήτησε Ανάσταση.
Και Τη βίωσε.
Κι έτσι να προσεύχομαι κι εγώ:
«Δεν Σ’ αντέχω καρφωμένο,
μα Σε περιμένω Αναστημένο με Δόξα.»
6. Κήρυγμα Καρδιάς
Είναι εύκολο να μιλάς για Ανάσταση μετά την Ανάσταση.
Το θαύμα όμως της Παναγίας είναι άλλο:
Πιστεύει στην Ανάσταση
την ώρα του απόλυτου θανάτου.
Όταν το φως έχει σβήσει.
Όταν το πρόσωπο του Χριστού έχει χάσει τη λάμψη Του.
Όταν δεν υπάρχει τίποτε πια να κρατήσει το βλέμμα,
παρά μόνο ο Σταυρός και το αίμα…
Η Παναγία φωνάζει:
«Σπεῦσον ἀνάστηθι!»
Αυτό δεν είναι απλή μητρική ευχή.
Είναι πίστη που σείει τον Άδη.
Μας διδάσκει ότι όταν όλα καταρρέουν —
εκεί είναι η ώρα να αγκαλιάσουμε την πίστη
και να την κάνουμε κραυγή προς τον Αναστημένο.
Μονόλογος της Παναγίας – μπροστά στον Εσταυρωμένο
Χριστέ μου…
Παιδί μου…
Ποιο πρόσωπο είναι αυτό που τώρα δεν φωτίζει πια;
Πού πήγε η λάμψη Σου;
Τόσες φορές Σε είδα να χαμογελάς,
και τώρα… Σε βλέπω κρεμασμένο.
Δεν αντέχω να Σε κοιτάζω έτσι.
Κι όμως, δεν μπορώ και να στρέψω αλλού το βλέμμα.
Είσαι το φως των ματιών μου —
μα τώρα, δεν είσαι μόνο φως, αλλά και πληγή.
Αν είναι για να σωθεί ο κόσμος…
να Σταυρωθείς.
Αλλά… σ’ ικετεύω:
Σπεῦσον ἀνάστηθι.
Για να δω ξανά το Φως που δεν σβήνει.
Μονόλογος του Χριστού – προς τη Μητέρα Του
Μητέρα…
μην κλαις για το κάλλος που έδυσε.
Κοίτα με και πάλι με τα μάτια της καρδιάς σου.
Η ομορφιά Μου δεν χάθηκε —
μεταμορφώθηκε σε αγάπη πληγωμένη.
Αυτά τα χέρια που Σταυρώθηκαν
θα σε αγκαλιάσουν ξανά.
Αυτά τα μάτια που έκλεισαν
θα δουν ξανά το πρόσωπό σου —
και τότε δεν θα θρηνείς πια.
Γιατί σε τρεις ημέρες…
η Αγάπη θα αναστηθεί.
7. «Σήμερον ὁ Δεσπότης τῆς κτίσεως, παρίσταται Πιλάτῳ, καὶ σταυρῷ παραδίδοται ὁ Κτίστης τῶν ἁπάντων, ὡς ἀμνὸς προσαγόμενος τῇ ἰδίᾳ βουλήσει, τοῖς ἥλοις προσπήγνυται, καὶ τὴν πλευρὰν κεντᾶται, καὶ τῷ σπόγγῳ προσψαύεται, ὁ μάννα ἑπομβρήσας, τὰς σιαγόνας ῥαπίζεται, ὁ Λυτρωτὴς τοῦ Κόσμου, καὶ ὑπὸ τῶν ἰδίων δούλων ἐμπαίζεται, ὁ Πλάστης τῶν ἁπάντων. Ὢ Δεσπότου φιλανθρωπίας! ὑπὲρ τῶν σταυρούντων παρεκάλει τὸν ἴδιον Πατέρα, λέγων· Ἄφες αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην· οὐ γὰρ οἴδασιν οἱ ἄνομοι, τί ἀδίκως πράττουσιν.»
1. Μετάφραση
Σήμερα ο Κύριος της Κτίσης στέκεται μπροστά στον Πιλάτο,
και ο Δημιουργός των πάντων παραδίδεται στον σταυρό.
Ως αμνός, οδηγείται με τη δική Του θέληση.
Καρφώνεται με καρφιά,
η πλευρά Του λογχεύεται,
με σπόγγο αγγίζεται.
Αυτός που έριξε μάννα από τον ουρανό, ραπίζεται στις σιαγόνες.
Ο Λυτρωτής του κόσμου εμπαίζεται από τους ίδιους Του τους δούλους —
Αυτός που τους έπλασε όλους.
Ω, τι φιλανθρωπία του Δεσπότου!
Για τους σταυρωτές Του παρακαλούσε τον Πατέρα Του, λέγοντας:
«Συγχώρεσέ τους, αυτή την αμαρτία —
γιατί δεν γνωρίζουν οι άνομοι τι άδικα πράττουν.»
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Ποιος μπορεί να συλλάβει αυτό το παράδοξο της θείας φιλανθρωπίας;
Ο Πλάστης οδηγείται σαν δούλος.
Ο Κριτής δικάζεται.
Ο Δίκαιος υπομένει την αδικία, όχι με αγανάκτηση, αλλά με σιωπηλό έλεος.
Κάθε πράξη των ανθρώπων είναι ύβρις —
και κάθε αντίδραση του Χριστού είναι Θεϊκή συγχώρηση.
Αυτό το απόσπασμα είναι Ευαγγέλιο χωρίς φωνή,
είναι Ανάσταση μέσα από τη Σταύρωση,
είναι η Θεολογία της Σιωπηλής Αγάπης.
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Μη απορείς που σταυρώνεται.
Εκείνος που κρατά τους ουρανούς,
καταδέχεται να κρατηθεί στα χέρια των ανθρώπων.
Όχι από αδυναμία — αλλά από αγάπη που δεν έχει όριο.»
Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης:
«Τίς ἐγνώρισε καρδίαν ὑπομονής;
Τούτο μόνον ο Χριστός εφανέρωσεν —
ὅτι ὁ πάσχων Θεός συγχωρεῖ πριν ἐκδικηθεί.»
4. Προσευχή
Κύριε Ιησού Χριστέ,
Εσύ που αντί για κατάρα, πρόσφερες συγχώρεση —
και αντί για οργή, προσευχή υπέρ των σταυρωτών Σου,
Μάθε και εμάς να αγαπούμε
όχι όταν μας αγαπούν — αλλά όταν μας πληγώνουν.
Μάθε μας να μην ανταποδίδουμε κακό στο κακό,
αλλά να Σε μιμηθούμε στο Σταυρό:
«Ἄφες αὐτοῖς…»
Αυτό να λέει και η δική μας ψυχή σε κάθε δοκιμασία.
5. Πνευματικός Στόχος
Ο σημερινός στόχος:
Όταν σε αδικούν — μην απαντάς με θυμό.
Όταν σε προδίδουν — να προσεύχεσαι για εκείνους.
Γιατί έτσι μοιάζεις με τον Χριστό πάνω στον Σταυρό.
Και αυτό — δεν είναι αδυναμία. Είναι θεϊκή δύναμη συγχώρεσης.
6. Κήρυγμα Καρδιάς
Σήμερα σταυρώνεται ο Θεός.
Όχι γιατί δεν μπορεί να νικήσει —
αλλά γιατί πρέπει πρώτα να αγαπήσει ως το τέλος.
Δεν υπάρχει άλλος Θεός που προσφέρεται σαν αμνός
ενώ ξέρει πως οι σφαγείς Του είναι τα πλάσματά Του.
Δεν υπάρχει άλλη θρησκεία όπου ο Δημιουργός λέει:
«Συγχώρεσέ τους… δεν ξέρουν τι κάνουν…»
Μέσα από αυτή τη φράση, ανοίγει ο Παράδεισος.
Ανοίγει όχι με βία, αλλά με δάκρυ και αίμα,
με σιωπή και έλεος.
Αν θες να δεις το αληθινό πρόσωπο του Θεού,
κοίτα αυτό το Σήμερα.
Μονόλογος του Χριστού – μπροστά στον Πιλάτο και στους σταυρωτές Του
Ποιος με φωνάζει ένοχο;
Ποια μαρτυρία έχετε κατά Μου;
Εγώ, που σήκωσα τον παράλυτο,
εγώ, που φώτισα τον τυφλό,
εγώ, που έκλαψα στον τάφο του φίλου μου —
εγώ είμαι τώρα στο εδώλιο.
Μα δεν θα φωνάξω.
Δεν θα υπερασπιστώ τον Εαυτό Μου.
Γιατί δεν ήρθα για να νικήσω με δύναμη,
αλλά για να σώσω με αγάπη.
Κι όταν τα χέρια Μου καρφωθούν,
δεν θα καταραστώ —
αλλά θα προσευχηθώ:
«Συγχώρεσέ τους, Πατέρα… δεν ξέρουν…»
Μονόλογος του Πιλάτου – μετά τη Σταύρωση
Τον είδα.
Μα δεν Τον γνώρισα.
Εγώ, που είχα εξουσία,
έμεινα δειλός.
Έπλυνα τα χέρια μου με νερό,
μα δεν καθάρισα την καρδιά μου.
Κι Εκείνος,
δεν φώναξε. Δεν κατηγόρησε.
Μόνο με κοίταξε.
Αυτό το βλέμμα…
Δεν ήταν βλέμμα καταδίκης —
ήταν βλέμμα που λέει:
«Και για σένα πεθαίνω…»
Μα είναι αργά;
Δεν ξέρω.
Μα από εκείνη την ώρα…
η σιωπή Του δεν με αφήνει.
8. «Ὢ! πῶς ἡ παράνομος συναγωγή, τὸν Βασιλέα τῆς Κτίσεως κατεδίκασε θανάτῳ, μὴ αἰδεσθεῖσα τὰς εὐεργεσίας, ἃς ἀναμιμνήσκων, προησφαλίζετο λέγων πρὸς αὐτούς· Λαός μου τί ἐποίησα ὑμῖν, οὐ θαυμάτων ἐνέπλησα τὴν Ἰουδαίαν, οὐ νεκροὺς ἐξανέστησα μόνω τῷ λόγῳ; οὐ πᾶσαν μαλακίαν ἐθεράπευσα καὶ νόσον· τί οὖν μοι ἀνταποδίδοτε; εἰς τί ἀμνημονεῖτέ μου; ἀντὶ τῶν ἰαμάτων πληγάς μοι ἐπιθέντες, ἀντὶ ζωῆς νεκροῦντες, κρεμῶντες ἐπὶ ξύλου, ὡς κακοῦργον, τὸν εὐεργέτην, ὡς παράνομον, τόν νομοδότην, ὡς κατάκριτον, τὸν πάντων βασιλέα. Μακρόθυμε Κύριε δόξα σοι.»
1. Μετάφραση
Ω! Πώς η παράνομη σύναξη καταδίκασε σε θάνατο τον Βασιλέα της Κτίσης,
χωρίς να ντραπεί για τις ευεργεσίες Του;
Τις θυμόταν, και όμως προχωρούσε στην αδικία,
ενώ Εκείνος έλεγε προς αυτούς:
«Λαέ Μου, τι σας έκανα;
Δεν γέμισα την Ιουδαία με θαύματα;
Δεν ανάστησα νεκρούς μόνο με λόγο;
Δεν θεράπευσα κάθε ασθένεια και νόσο;
Τι, λοιπόν, μου ανταποδίδετε;
Γιατί με ξεχνάτε;
Αντί για θεραπείες, μου δίνετε πληγές.
Αντί για ζωή, με θανατώνετε.
Με κρεμάτε σε ξύλο σαν κακούργο —
Τον Ευεργέτη.
Σαν παράνομο — τον Νομοθέτη.
Σαν κατάδικο — τον Βασιλέα των πάντων.
Μακρόθυμε Κύριε, δόξα σοι.»
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Είναι ο Θεός που ρωτά. Όχι γιατί δεν ξέρει —
αλλά γιατί πρέπει να πονέσει μαζί μας για να μας θεραπεύσει.
Αυτός ο ύμνος είναι το παράπονο της αγάπης που δεν αναγνωρίζεται,
είναι η μνήμη του Θεού που μας θυμάται, ενώ εμείς Τον ξεχνάμε.
Ο Χριστός, μέσα στην σιωπή Του,
δεν ζητά ανταμοιβή,
ζητά σχέση.
Και βλέπει, αντί γι’ αυτό, σταυρό.
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος:
«Μας Αγάπησε τόσο, που Του δώσαμε πληγές —
κι όμως Τις κράτησε για να μας θυμίζει ότι συγχώρεσε χωρίς να Τον ικετεύσουμε.»
Άγιος Εφραίμ ο Σύρος:
«Όταν ο Θεός θυμάται τα καλά που έκανε,
δεν τα θυμίζει για να κατηγορήσει,
αλλά για να κλάψει μαζί μας την πτώση μας.»
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος:
«Δεν υπάρχει πιο θλιβερό θέαμα στον ουρανό
από τον Θεό που αγαπά και δεν αγαπιέται.»
4. Προσευχή
Κύριε Ιησού Χριστέ,
Εσύ που ευεργέτησες και Σου ανταπέδωσαν πληγές,
Εσύ που θεράπευσες και σε θανάτωσαν,
Μη μας δεις όπως είμαστε —
αλλά όπως Εσύ θέλεις να γίνουμε.
Μη κρατήσεις τις πληγές,
παρά μόνο για να μας θυμίζεις την αγάπη Σου.
Κάνε, Κύριε, να Σ’ αγαπήσουμε αληθινά.
Και αν δεν μπορούμε —
δώσε μας Σου παρακαλώ, δάκρυα.
5. Πνευματικός Στόχος
Να μην ξεχνώ τις ευεργεσίες του Θεού.
Κάθε μέρα, να θυμάμαι όχι τι μου λείπει,
αλλά τι ήδη μου δόθηκε.
Να μην ανταποδίδω αδιαφορία στην αγάπη.
Να μην κάνω το σταυρό Του, μάταιο.
6. Κήρυγμα Καρδιάς
Ο Χριστός δεν ρωτά γιατί τον σταύρωσαν —
ρωτά γιατί Τον ξέχασαν.
«Λαός μου, τι σου έκανα;»
Δεν είναι λόγια παραπόνου,
είναι λόγια ενός Θεού πληγωμένου,
που ακόμη κι όταν πονά, ευεργετεί.
Μας δίνει ζωή —
και εμείς του δίνουμε σταυρό.
Μας χαρίζει συγχώρεση —
και εμείς Του φωνάζουμε «ἄρον ἄρον».
Κι όμως Εκείνος επιμένει να μας αγαπά.
Επιμένει να περιμένει.
Επιμένει να ρωτά —
όχι για να μας καταδικάσει,
αλλά για να μας ξυπνήσει.
Μην απαντήσεις με λόγια.
Απάντησε με μετάνοια.
Μονόλογος του Χριστού – Το παράπονο του Ευεργέτη
Τους τάισα — και με άφησαν πεινασμένο.
Τους θεράπευσα — και με τραυμάτισαν.
Τους ανέστησα — και με σκότωσαν.
Είπα: «Σήκω» στον νεκρό —
και ο ζωντανός με έριξε στον θάνατο.
Λαέ Μου…
Τι σου έκανα;
Πού σε λύπησα;
Πες Μου… Γιατί ξεχνάς;
Σου έδωσα το αίμα Μου —
και με δίψασες με ξύδι.
Σου έδωσα ζωή —
και με καταδίκασες σαν κατάρα.
Μα… Σε αγαπώ.
Και θα Σ’ αγαπώ ακόμα κι αν δεν Με αγαπήσεις ποτέ.
Μονόλογος του Ανθρώπου – Όταν συνειδητοποιεί
Δεν ήξερα.
Ήξερα — αλλά δεν κατάλαβα.
Άκουσα — αλλά δεν άκουσα στ’ αλήθεια.
Πόσες φορές σε είδα στα μάτια ενός πεινασμένου,
και κοίταξα αλλού;
Πόσες φορές άγγιξες την πληγή μου,
κι Εγώ σε χτύπησα πίσω;
Μα τώρα, Κύριε, σε ακούω.
Η φωνή σου δεν λέει «Καταδικάζεσαι»,
αλλά: «Ακόμα σε περιμένω.»
Είμαι αχάριστος.
Είμαι λησμονιά.
Μα… σ’ αυτό το φως του Σταυρού,
αρχίζω να θυμάμαι.
9. «Φοβερὸν καὶ παράδοξον Μυστήριον, σήμερον ἐνεργούμενον καθορᾶται. Ὁ ἀναφὴς κρατεῖται, δεσμεῖται, ὁ λύων τὸν Ἀδὰμ τῆς κατάρας. Ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφρούς, ἀδίκως ἐτάζεται, εἱρκτῇ κατακλείεται, ὁ τὴν ἄβυσσον κλείσας, πιλάτῳ παρίσταται, ᾧ τρόμῳ παρίστανται οὐρανῶν αἱ Δυνάμεις, ῥαπίζεται χειρὶ τοῦ πλάσματος, ὁ Πλάστης, ξύλῳ κατακρίνεται, ὁ κρίνων ζῶντας καὶ νεκρούς, τάφῳ κατακλείεται, ὁ καθαιρέτης τοῦ ᾍδου. Ὁ πάντα φέρων συμπαθῶς, καὶ πάντας σώσας τῆς ἀρᾶς, ἀνεξίκακε Κύριε δόξα σοι.»
1. Μετάφραση
Φοβερό και παράδοξο Μυστήριο φαίνεται σήμερα να συντελείται: Ο Άναρχος κρατείται. Δένεται Αυτός που έλυσε τον Αδάμ από την κατάρα. Ο Ετάζων καρδιές και νεφρούς εξετάζεται άδικα. Φυλακίζεται Αυτός που έκλεισε την άβυσσο. Στέκεται μπροστά στον Πιλάτο Εκείνος μπροστά στον οποίο στέκονται με τρόμο οι Δυνάμεις των ουρανών. Δέχεται ράπισμα από το χέρι του πλάσματος ο Πλάστης. Καταδικάζεται σε σταυρό Εκείνος που κρίνει ζωντανούς και νεκρούς. Τοποθετείται σε τάφο Εκείνος που κατήργησε τον Άδη.
Αυτός που βαστάζει τα πάντα με συμπόνια,
και όλους λύτρωσε από την κατάρα —
Εσύ, Κύριε, που δεν κρατάς κακία, δόξα Σοι!
2. Ερμηνεία – Πνευματικός Στοχασμός
Ο Αιώνιος Θεός περνά μέσα από τον χρόνο ως κρατούμενος.
Ο Άγιος δέχεται ραπίσματα από αμαρτωλούς.
Ο Ποιητής γίνεται ποίημα πόνου στα χέρια της Πτώσης.
Το παράδοξο αυτής της ημέρας δεν εξηγείται με λογική·
μόνο ταπεινή σιωπή μπορεί να το περιβάλλει.
Η αγάπη ξεπερνά τη δικαιοσύνη.
Η συγχώρεση υπερβαίνει την ανταπόδοση.
Ο Χριστός δεν διαμαρτύρεται. Δεν ανταποδίδει. Δεν αποσύρεται.
Παραδίδεται. Για να μάθουμε κι εμείς να παραδινόμαστε στο έλεος.
3. Πατερικός Λόγος
Άγιος Ανδρέας Κρήτης:
«Όλα αντιστρέφονται, για να έρθει η λύτρωση.
Ο Θεός παραδίδεται — για να ελευθερωθεί ο άνθρωπος.»
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Δεν Τον συνέλαβαν οι στρατιώτες —
Τον συνέλαβε η αγάπη για τον άνθρωπο.»
Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος:
«Ο Αχώρητος χωρείται.
Ο Άφθαρτος υπομένει θάνατο.
Ο Αόρατος γίνεται θέαμα εξουθενωμένο —
όλα για να μας οδηγήσει στο άρρητο.»
4. Προσευχή
Κύριε Ιησού Χριστέ,
που δέθηκες για να λυθώ εγώ,
που χλευάστηκες για να τιμηθώ εγώ,
που καταδικάστηκες για να συγχωρηθώ εγώ —
Σε δοξάζω και Σε προσκυνώ.
Δώσε μου, Κύριε, να μη σκανδαλίζομαι στη σιωπή Σου,
να μη σε εγκαταλείπω στην ώρα της αγάπης Σου,
να μη Σου φέρομαι σαν ξένος
τη στιγμή που μου δίνεις την αιωνιότητα.
Κάνε την καρδιά μου σπήλαιο ταπεινό,
όπου θα ξαναγεννηθεί η ζωή.
5. Πνευματικός Στόχος
Να σιωπήσω και να προσκυνήσω.
Όχι να εξηγήσω το Μυστήριο —
αλλά να ενωθώ με Αυτό.
Να πάψω να ζητώ «δικαιοσύνη»
και να αρχίσω να ζητώ συγχώρηση.
Όχι μόνο από τον Θεό —
αλλά κι από όσους πλήγωσα.
6. Κήρυγμα Καρδιάς – Θείο Παράδοξο
Ο Θεός φυλακίζεται.
Ο Πλάστης ραπίζεται.
Ο Άναρχος στέκεται μπροστά στον Πιλάτο,
και δεν μιλά.
Όλοι φωνάζουν, όλοι κατηγορούν,
κι Εκείνος σιωπά.
Γιατί σιωπάς, Κύριε;
Γιατί, όπως λέει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος,
«η αγάπη έχει δικό της λόγο,
που ακούγεται μόνο από ταπεινωμένες καρδιές.»
Όλη η ύπαρξη παραλύει μπροστά σ’ αυτό το Μυστήριο.
Όταν Εκείνος κρατείται,
η ελευθερία μας ελευθερώνεται.
Όταν Εκείνος εξευτελίζεται,
η δική μας αξία ξαναγεννιέται.
Και όταν Εκείνος πεθαίνει,
η ζωή μας αναστέλλεται — μέχρι να Τον αγαπήσουμε.
Μονόλογος του Ανθρώπου
Δεν Τον αναγνώρισα.
Στεκόταν δεμένος — κι Εγώ κοίταζα αλλού.
Ραπιζόταν — κι Εγώ ήμουν βουβός.
Καταδικαζόταν — κι Εγώ έβγαζα εισιτήριο για την επιστροφή μου στη λήθη.
Μα τώρα βλέπω.
Εκείνος, που με αγαπούσε πριν υπάρξω,
στάθηκε κατάδικος για τη δική μου ελευθερία.
Και το χέρι που έφτιαξε τον ουρανό,
δέθηκε από το πλάσμα Του.
Δεν ζητώ πια εξηγήσεις, Κύριε.
Μόνο ένα πράγμα:
Σώσε με από τον εαυτό μου.
Μονόλογος του Χριστού
Με δένεις; Δέξου τότε και την ελευθερία Μου.
Με καταδικάζεις; Τότε άκου την σιωπή Μου που σε συγχωρεί.
Εγώ είμαι ο Πλάστης σου.
Μα δεν ήρθα να σου υπενθυμίσω τη μικρότητά σου —
ήρθα να σου δείξω
πόσο Μεγαλείο χωράς μέσα σου.
Ράπισέ Με.
Θα το δεχτώ.
Όχι για να το ανεχτώ —
αλλά για να σε ελευθερώσω.
Με Ονομάζεις τρελό —
και σωστά κάνεις.
Γιατί ο Έρωτας του Θεού είναι τρέλα στα μάτια της λογικής σου.
Μα αυτή η τρέλα —
είναι η μόνη ελπίδα που έχει ο κόσμος να σωθεί.
«Γιατί Σταυρώθηκε ο Θεός;»
Ένα κήρυγμα για καρδιές που θέλουν να ξυπνήσουν
Σήμερα η Γη σείεται.
Όχι από τη βία των ανθρώπων —
αλλά από την ταπείνωση του Θεού.
Ο Ποιητής της Δημιουργίας…
στέκεται σιωπηλός μπροστά στον Πιλάτο.
Ο Κύριος των Αγγέλων…
δέχεται ράπισμα από τα χέρια του πλάσματός Του.
Ο Κριτής των πάντων…
καταδικάζεται από άδικους κριτές.
Ο Νυμφίος της Εκκλησίας…
κρεμιέται σαν κατάδικος πάνω σε ξύλο.
Ο Άγιος… γίνεται κατάρα.
Το Φως… σκοτάδι.
Ο Θεός… Άνθρωπος.
Και Αυτός ο Άνθρωπος… Σταυρωμένος.
Γιατί;
Γιατί σταυρώθηκε ο Θεός;
Για να μην ξανασταυρώνεις εσύ τον εαυτό σου με τις ενοχές.
Για να μη ζεις μες στο σκοτάδι, νομίζοντας πως ο Πατέρας δε σε θέλει.
Για να Σου δείξει πως η Αγάπη Του δεν είναι ποίηση — είναι Σταυρός.
Γιατί σε θέλει.
Σε θέλει τόσο,
που αντί να Τον δικάσεις εσύ,
εκείνος κάθεται στη θέση του κατηγορουμένου.
Και δεν απαντά.
Όχι γιατί δεν έχει τι να πει —
αλλά γιατί το μόνο που μπορεί να πει…
είναι Σ’ αγαπώ.
Μετά από ραπίσματα.
Μετά από φτυσίματα.
Μετά από καταδίκη.
Μετά από καρφιά.
Μετά από λογχισμένη πλευρά.
Σ’ αγαπώ.
Γιατί η Κτίση πάσχει μαζί Του;
Γιατί κατάλαβε.
Η άψυχη δημιουργία θρηνεί τον Δημιουργό.
Ο ήλιος σκοτεινιάζει.
Τα θεμέλια της Γης σείονται.
Τα πάντα συμπάσχουν στον Σταυρό.
Κι εσύ;
Εσύ που έχεις ψυχή αθάνατη;
Εσύ, πλάσμα λογικό και θεόσδοτο;
Πού είσαι;
Γιατί Εκείνος και όχι εγώ;
Ποιος αξίζει περισσότερο να σταθεί ενώπιον του Δικαστηρίου;
Εγώ, που τον αρνήθηκα;
Εγώ, που τον ξέχασα;
Εγώ, που τον αγνόησα όταν έκλαιγε μέσα μου;
Και όμως…
Αυτός στάθηκε.
Κι όταν ήρθε η καταδίκη…
Δεν είπε: «Γιατί εγώ;»
Είπε:
«Άφες αυτοῖς. Συγχώρησέ τους. Δεν ξέρουν τι κάνουν…»
Μα γιατί δεν μιλάς, Κύριε;
Γιατί η πιο δυνατή φωνή είναι η σιωπή Της Αγάπης.
Εσύ φωνάζεις: «Δεν Σ’ αντέχω, Θεέ!»
κι Εκείνος λέει σιωπηλά:
«Κι όμως… σ’ αντέχω μέχρι το θάνατο.»
Εσύ λες: «Δεν Σου ανήκω!»
κι Εκείνος:
«Μα Εγώ ανήκω σε σένα. Είμαι δικός σου, παιδί μου.»
Εσύ φεύγεις…
κι Εκείνος καρφώνεται.
Εσύ τον εγκαταλείπεις…
κι Εκείνος κατεβαίνει στον Άδη να σε βρει.
Κι η Παναγία… τι βλέπει;
Βλέπει Εκείνον που κάποτε κράτησε στην αγκαλιά Της,
τώρα να βαστά τον Σταυρό.
Βλέπει τα χέρια που ευλόγησαν τον κόσμο,
να είναι δεμένα.
Την καρδιά της…
να ματώνει με ματωμένα καρφιά.
Και τι λέει;
Δεν κατηγορεί.
Δεν ουρλιάζει.
Μόνο λέει:
«Υἱέ μου… πού ἔδυ τὸ κάλλος Σου;
Δεν αντέχω να Σε βλέπω έτσι.
Μα ξέρω…
πως πίσω από το αίμα,
πίσω από το κάρβουνο των παθών,
λάμπει η Ανάσταση.»
ΕΣΥ. Ναι, εσύ που διαβάζεις.
Μην μείνεις αμέτοχος.
Δεν γράφτηκαν αυτά για να συγκινηθείς.
Ο Σταυρός δεν είναι παραμύθι,
ούτε ποίημα,
ούτε λυρικό ανάγνωσμα.
Είναι κάλεσμα ζωής.
Ή επιστρέφεις… ή χάνεσαι.
Ή αγαπάς… ή προδίδεις.
Τι να κάνεις τώρα;
❖ Μη ρωτάς άλλα.
❖ Μη περιμένεις.
❖ Σήκω.
❖ Γονάτισε.
❖ Κλάψε.
❖ Πες του: «Συγχώρεσέ με…»
❖ Και θα δεις — δεν θα περάσει δευτερόλεπτο — και θα σε σφίξει στην αγκαλιά Του.
Γιατί αυτός είναι ο Σταυρωμένος.
Ο μόνος που πέθανε — και δεν σταματά να Ζει.
Ο μόνος που σταυρώθηκε —
για να σου μάθει ν’ αγαπάς.
Και όταν η καρδιά σου λιώσει…
όταν βρεις το δάκρυ σου…
όταν καταλάβεις ότι εσύ ήσουν ο Βαραββάς που γλίτωσε —
τότε… θα αρχίσει η ζωή.
Ο Κύριος σε περιμένει.
Όχι για να σε δικάσει,
αλλά για να σου δώσει ανάσταση.
Μην Του γυρίσεις την πλάτη.
Όχι σήμερα.
Όχι τη Μεγάλη Παρασκευή.
Γύρισε και πες Του:
«Χριστέ μου, ελέησόν με…
Δεν έχω τίποτα να Σου δώσω —
παρά μόνο εμένα.
Αν με δεχτείς έτσι…
θα Σ’ αγαπώ αιώνια.»
Ἀμήν.
Πρόσφατα Σχόλια