Περί της χειροτονίας και των καθηκόντων των διακονισσών κατά την ιστορική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας

Η πρώτη Ορθόδοξη διακόνισσα στη Ζιμπάμπουε 
Διακαινήσιμος εβδομάδα από χτες, οπότε βρήκαμε καινούριο κοσκινάκι να παίζουμε…
Να διευκρινίσουμε αρχικά ότι η πρώτη γυναίκα διακόνισσα χειροτονήθηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία κάπου τον “χρυσούν αιώνα” των μεγάλων Πατέρων, δηλαδή τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Η αγία Ολυμπιάδα η διακόνισσα (367-407), μάλλον η διασημότερη, μάλιστα ήταν και πολύ στενή συνεργάτιδα του Ιωάννη του Χρυσόστομου και θεωρείται επιπλέον πως επηρέασε και τις αποφάσεις Οικουμενικών Συνόδων.
(Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος της έγραφε σε επιστολές ότι η γυναίκα μόνο στην κοινωνία λογίζεται ως δεύτερη και οικουρός, ενώ στην Εκκλησία το έργο της είναι ίδιο με αυτό του άντρα.)
Όλοι θυμόμαστε ότι ο αποστολικός θεσμός του αποκλειστικά έγγαμου Επισκόπου άλλαξε στη συνέχεια από την Πενθέκτη, οπότε για λόγους οικονομίας, Επίσκοπος μπορούσε να είναι κάποιος και άτεκνος αλλά και άγαμος, λόγω του μεγέθους των επισκοπών και του συνακόλουθου μεγάλου πλήθους των ευθυνών. Κάτι ανάλογο δεν έγινε με το θεσμό των διακονισσών, απλώς ο τελευταίος ατόνησε μέσα στην υστεροβυζαντινή περίοδο και την Τουρκοκρατία.
Έτσι, και στη νεότερη εποχή υπήρχαν διακόνισσες. Ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως είχε χειροθετήσει υποδιακόνισσες, που φρόντιζαν το ιερό ως νεωκόροι και μετέφεραν, όπου χρειαζόταν, τη θεία ευχαριστία.
Η αγία Μαρία Σκομπτσόβα είχε, επίσης τον 20ο αιώνα, το ρόλο διακόνισσας στα πλαίσια του μοναχισμού της (κάτι για το οποίο και κατηγορήθηκε τότε από ορισμένους αχαρακτήριστους τύπους).
Ο διάκονος είναι ως γνωστόν ο 1ος βαθμός της ιερωσύνης, οπότε αυτό σημαίνει ότι ήδη από τον 4ο αιώνα η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν απέκλειε λόγω φύλου την πρόσβαση σε αυτήν. Όπως λέει η Ορθόδοξη μοναχή Βάσσα Λάρρεν, δεν υπάρχει δηλαδή κάποιο οντολογικό εμπόδιο σε ό,τι αφορά το γυναικείο φύλο. Είναι, όπως λένε και άλλοι μελετητές του θέματος (βλ. παρακάτω), ζήτημα ανάγκης της Εκκλησίας και θεσμικής παράδοσης.
Στο θέμα των διακονισσών αναφέρεται στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της “Η γυναίκα στην καθ’ ημάς Ανατολή”, η Βαρβάρα Καλογεροπούλου-Μεταλληνού, όπως επίσης και σε γραπτά του ο αείμνηστος π. Γεώργιος Μεταλληνός, από όπου έχω αντλήσει και κάποια στοιχεία. Επίσης, το θέμα εμφανίζεται και σε γραπτά του π. Επιφάνιου Θεοδωρόπουλου, εφόσον κατά διαστήματα η αρχαία αυτή παράδοση επανενεργοποιείται, με τελευταίο -νομίζω- σταθμό στη χώρα μας το 1986.
Σε γενικές γραμμές, όλοι και ιδιαίτερα όσοι θέλουν να εμφανίζονται ως θεματοφύλακες της παράδοσης πρέπει πρώτα να μάθουν… ποια είναι η παράδοσή μας. Αφού μάθουμε, μετά μπορούμε να μάθουμε πώς την τηρούμε και την προασπιζόμαστε κιόλας…
Έγραψε ο Γεώργιος Νεκτάριος Παναγιωτίδης αντιπρόεδρος της Χριστιανικής Δημοκρατίας

Αφήστε μια απάντηση

Η διεύθυνση του email σας δεν θα δημοσιευθεί.