Δυο ακόμη μορφές διαστροφικής συμπεριφοράς. Μάθημα 7ον

Η Λανθάνουσα μορφή διαστροφής.

Στη λανθάνουσα μορφή διαστροφής η ψυχική δομή του ασθενούς υποκρύπτει την τάση κάποια στιγμή να εκδηλωθεί στην πράξη ενός είδους διεστραμμένη συμπεριφορά είτε προοιδιπόδειου, είτε οιδιπόδειου τύπου, αλλά ευρίσκεται εν ύπνω. Ο δυνητικά διεστραμμένος μπορεί να έχει ή να μην έχει, συνειδητή γνώση της προτίμησής του να φτάσει στην οργασμική ολοκλήρωση μέσω μιας παρά φύση σεξουαλικής συμπεριφοράς. Τα όνειρά του όμως, οι φαντασιώσεις του, βρίθουν από διεστραμμένης φύσης υλικό.

Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούσε ασθενής μας ο οποίος από την παιδική του ηλικία είχε τις πιο κάτω φαντασιώσεις πριν κοιμηθεί: ότι βρισκόταν σε ένα ερημικό νησί αποκλεισμένος από αιμοβόρους Ναζί και Ες-Ες σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας αλυσοδεμένος κι ολόγυμνος. Στο ίδιο χώρο υπήρχαν πανέμορφες γυναίκες οι οποίες συνήθως προέρχονταν από τα πιο όμορφα κορίτσια και συμμαθήτριες που είχε γνωρίσει στο σχολείο και το περιβάλλον του. Όλες τους ήταν γυμνές και αλυσοδεμένες όπως κι ο ίδιος και υπέφεραν από τους δήμιους τους το κοινό βασανιστήριο της μαστίγωσης με τη γάτα με τις εφτά ουρές. Το αίμα άχνιζε και έρεε στα γυμνά κορμιά τους αλλά δε σταματούσε το μαρτύριο εκεί. Οι Ναζί τον ανάγκαζαν με το ξύλο να τις «βατέψει» όλες ενώ αυτοί συνέχιζαν το επώδυνο μαστίγωμα των κοριτσιών και του ίδιου, μέχρι τελικής πτώσεως. Τη φαντασίωση αυτή τη συνέχισε και στην εφηβεία και στην ενηλικίωση, μόνο που τώρα συνοδευόταν με έντονο αυνανισμό. Θα μπορούσε να ήταν εντελώς αντίθετη φαντασίωση με ομοφυλόφιλο περιεχόμενο αν κυριαρχούσε στη φαντασία του από την ηλικία των 4,5 έως 7 ετών.

Τα άτομα που πάσχουν από λανθάνουσας μορφής διαστροφή μπορεί να περάσουν όλη τους τη ζωή χωρίς να ενεργοποιήσουν ή να πραγματοποιήσουν τη διαστροφή τους. Έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν μια περιορισμένη μέτρια σε ποιότητα ετερόφυλη σεξουαλική σχέση που τα αφήνει συχνά ανικανοποίητα, αδιάφορα και τα αναγκάζει να καταφεύγουν στον αυνανισμό με μόνιμο συνοδό τις διεστραμμένες φαντασιώσεις τους. Τα άτομα αυτά μπορεί να μη το δείχνουν, αλλά πάσχουν από τη διαστροφή μόνιμα αν και την αποκρύπτουν κάτω από μια φαινομενικά φυσιολογική συμπεριφορά. Συχνά ο περίγυρός τους και η ίδια η γυναίκα τους, δεν έχει αντιληφτεί τίποτα και τα θεωρεί απόλυτα φυσιολογικά άτομα. Το αν θα εκδηλωθεί και θα βγει στη φόρα η διαστροφή τους ή δε θα συμβεί ποτέ αυτό, είναι θέμα συνθηκών και προσωπικής βούλησης του ίδιου του προσώπου. Η μετακίνησή του από τη λανθάνουσα μορφή στην ανοιχτή διαστροφή και το αντίθετο, διαμορφώνει την εναλλακτική μορφή σεξουαλικής διαστροφής.

Η σχιζοδιαστροφική συμπεριφορά.

Πρόκειται για διεστραμμένα άτομα με καθηλωμένη την ανάπτυξή τους στη συμβιωτική φάση ανάπτυξης. Τα συμπτώματά τους είναι μέρος μιας ψυχωτικής κατάστασης.[1] Το χαρακτηριστικό στοιχείο σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι βαρύτατες διαταραχές στην ταυτότητα του φύλου η οποία υποκρύπτει την ύπαρξη σχιζοφρενιογόνου διεργασίας που οδηγεί τον άρρωστο σε βαθιά διαταραχή της ταυτότητας και σε σύγχυση μεταξύ του εαυτού και του αντικείμενου. Ο σχιζοδιαστροφικός βρίσκεται σε αδυναμία να επενδύσει με επιτυχία στο αντικείμενο δηλαδή αδυνατεί να διατηρήσει ή να εγκαταστήσει ικανοποιητικές σχέσεις με τον εξωτερικό κόσμο, αν και έχει αφομοιωμένη τη σωματική του εικόνα και ενσωματωμένες παραστάσεις των γεννητικών του οργάνων. Και εδώ υπάρχει ισχυρή πρώιμη καθήλωση του σχιζοφρενή με τη μάνα, πολύ έντονο άγχος αποχωρισμού, άγχος και φόβος εκμηδένισης και διάσπασης του εαυτού προερχόμενο κυρίως από την παραληρηματική ιδέα ότι η μάνα θα τον καταβροχθίσει.

Η σημαντική ταύτιση με τη μάνα φτάνει τα όρια της συμβίωσης και εκδηλώνεται με σοβαρές δυσχέρειες στις σχέσεις με το αντίθετο φύλο από μικρή ηλικία. Τα διεστραμμένα σεξουαλικά ενδιαφέροντα αναπτύσσονται στα 5 με 6 πρώτα χρόνια ζωής. Όλα αυτά θυμίζουν εκπληκτικά τον προοιδιπόδειο διαστροφικό τύπο ΙΙ με τη ναρκισσιστική καθήλωση και τη δυσκολία να διαχωρίσει το μεγαλειώδη εαυτό από τον πραγματικό. Το ερώτημα είναι, μπορούν να διαχωριστούν αυτές οι δύο διαστροφικές καταστάσεις;

Ο R. C. Bak το 1971 στην εργασία του «Αντικειμενικές σχέσεις στη Σχιζοφρένια και στη Διαστροφή» (Internat. J. Psycho-Anal., 52:235-242) καθορίζει με αρκετή ευκρίνεια τις διαφορές μεταξύ διαστροφής στη σχιζοφρένια και διαστροφής προοιδιπόδειου τύπου.
Οι διαστροφικές συγκρούσεις και το παραλήρημα που τις συνοδεύει είναι συνέπεια της σχιζοφρενικής διεργασίας ενώ στην προοιδιπόδεια καθήλωση η σεξουαλική διαστροφή εκδηλώνεται σαν αποτέλεσμα της καθήλωσης και της παλινδρόμησης της προσωπικότητας.

Στη σχιζοδιαστροφή, οι αντικειμενικές σχέσεις δε διατηρούνται με το γύρω κόσμο αν δεν καταργούνται κιόλας. Η διαστροφική παρόρμηση αλλά και κάθε σεξουαλική παρόρμηση είναι μια ισχυρή προσπάθεια να αποκατασταθούν οι αντικειμενικές σχέσεις με το περιβάλλον από το ψυχωτικό άτομο. Πιο συχνά παρατηρούνται στην παρανοϊκή σχιζοφρένεια και στο συνοδό παραλήρημά της.

Παρανοϊκό παραλήρημα με διεστραμμένο περιεχόμενο είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο στους ανώμαλους ψυχωτικούς. Μέσα από το εξωπραγματικό παραλήρημά τους επιχειρούν τη διατήρηση των σχέσεων με τον κόσμο χωρίς φυσικά να αποφεύγονται κατά καιρούς α) η σοβαρή ψυχοσυναισθηματική παλινδρόμηση, β) η ολοκληρωτική καταστροφή των σχέσεων με το κοινωνικό σύνολο ή με τους γονείς, το σύζυγο, τα παιδιά, το φίλο κ.α. γ) η παρουσία ελλείμματος στις αυτόνομες λειτουργίες του εγώ, δηλαδή διαταράσσονται μέχρι αποδιοργανώσεως η προσοχή, η κρίση, η μνήμη, η αντίληψη της πραγματικότητας, ο τρόπος σκέψης, χειρισμού της γλώσσας, των ταλέντων κ.λπ. δ) γίνεται τέλος ανέφικτο να στηθεί ένα τείχος προστασίας ενάντια στα διάφορα ερεθίσματα.